Persbericht – 16.03.2020
Vandaag is het meer dan ooit urgent om te handelen. De COVID-19-uitbraak toont ons het belang aan van gecoördineerde actie, niet alleen in onze eigen lokale gezondheidssystemen, maar ook op nationaal en internationaal niveau. Wat we nu nodig hebben is een sterk, op solidariteit gebaseerd gezondheidssysteem voor iedereen en een coördinatie die de nationale grenzen overstijgt, met effectieve maatregelen op Europees en mondiaal niveau.
Het waarborgen van de volksgezondheid betekent dat we ervoor zorgen dat ook de meest kwetsbaren onder ons toegang hebben tot alle te nemen gezondheidsmaatregelen. Een ongelijke verdeling van de middelen brengt ons vermogen om het virus onder controle te krijgen in gevaar en leidt vandaag en morgen tot onnodig lijden en overlijden.
Deze crisis is slechts het topje van de ijsberg. Sinds verschillende jaren, ondergaan de gezondheidsstelsels van de Europese lidstaten sterke aanvallen door privatisering, commercialisering, onderfinanciering en regionalisering, opgelegd door de Europese Unie met besparingsmaatregelen in onze gezondheidssystemen. Dit heeft het vermogen van de gezondheidssystemen om grootschalige preventiecampagnes te coördineren aangetast en heeft hun capaciteit om de curatieve diensten in crisissituaties uit te breiden beperkt, terwijl het vertrouwen van het brede publiek in het gezondheidsstelsel als geheel wordt aangetast.
Om deze redenen dringen het Europees netwerk*, de People’s Health Movement, EPSU*, Alter Summit en Medact er bij onze lokale, nationale, Europese en mondiale beleidsmakers op aan onmiddellijk actie te ondernemen om onze volksgezondheid te beschermen.
De crisis waar we vandaag getuige van zijn, illustreert waar we voor vechten iedere 7 april, de Europese Actiedag tegen de commercialisering van de gezondheid en Wereldgezondheidsdag: een sterk, solidair en voor iedereen toegankelijk gezondheidssysteem.
Op 7 april en daarna, of het nu via acties op straat is, in onze ziekenhuizen en andere instellingen, via de sociale media of in de pers, dringen we er bij onze beleidsmakers op aan om ervoor te zorgen dat ons gezondheidssysteem en onze gezondheidswerkers in staat zijn om aan de behoeften van de bevolking te voldoen door middel van een sterk universeel gezondheidsstelsel, die ons beschermd tegen de marktlogica en de drang tot grotere winsten van commerciële bedrijven.
Al voor deze gezondheidscrisis konden openbare en social profit diensten niet meer voldoen aan de behoeften van de bevolking door gebrek aan middelen… en commerciële spelers betraden de “markt” om de leegte op te vullen die door dit beleid werd gecreëerd. Deze commerciële diensten bieden duurdere dienstverlening aan de meest solvabele klanten. De meest welvarende burgers kunnen zich een snelle, regelmatige en hoogwaardige zorg van deze commerciële spelers veroorloven. De anderen moeten het doen met wat de ondergefinancierde publieke en social profit diensten nog kunnen bieden.
Wat we nodig hebben is snelle, gratis en kwalitatief hoogstaande medische zorg die voor iedereen toegankelijk is. Met een gebrekkig systeem zal het sterftecijfer als gevolg van dit virus, COVID-19, dramatisch blijven toenemen.
Op de middellange en langere termijn zijn hogere overheidsuitgaven voor gezondheidszorg en meer investeringen in openbare en niet-commerciële gezondheidszorg van cruciaal belang. Dit is niet enkel van belang om de jarenlange onderbesteding om te buigen, maar ook om ervoor te zorgen dat gezondheidspersoneel en -faciliteiten aan de toekomstige vraag kunnen voldoen. Al voor de uitbraak van COVID-19 had Europa een tekort van ongeveer een miljoen gezondheidswerkers.
Op 6 maart hebben de vakbonden tijdens het Sociale Dialoog van de Ziekenhuizen van de Europese Commissie in Brussel hun bezorgdheid geuit over de gezondheid van de gezondheidswerkers en het gebrek aan protocollen en veiligheidsmaterialen. Private commerciële bedrijven profiteren van de schaarste ten gevolge van de wereldwijde uitbraak en verkopen medisch basismateriaal aan de hoogste bieder, terwijl ze de bevolking angst inboezemen.
De Wereldgezondheidsorganisatie roept op tot strikte controlemaatregelen, waaronder het opsporen en isoleren van mensen die in contact zijn geweest met patiënten. Als verschillende landen deze aanbeveling niet snel genoeg hebben opgevolgd, is dat vooral te wijten aan een gebrek aan personeel en middelen in de gezondheidssector, maar ook aan nationale economische belangen op korte termijn. Als gevolg daarvan hebben mensen uit Europa bijgedragen aan de verspreiding van het virus naar andere landen, zoals op het Afrikaanse continent, die zwakkere gezondheidszorgsystemen hebben als gevolg van onvoldoende toezicht, een gebrek aan capaciteit in laboratoria, schaarste aan personeel en beperkte financiële middelen.
Overal zijn werknemers in de gezondheidsinstellingen meer blootgesteld aan het virus en nemen ze een risico door in de frontlinie van deze uitbraak dag in dag uit patiënten te verzorgen. In Italië zijn 5% van de gediagnosticeerde gevallen van COVID-19 gezondheidswerkers. Als eerstelijnswerkers is hun positie kwetsbaar, en dat wordt nog verergerd door de gevolgen van de jarenlange aanvallen met besparingsmaatregelen die de gezondheidszorgstelsels in Europa de afgelopen tien jaar hebben ondergaan.
Op vele plaatsen, bijvoorbeeld in Italië, hebben besparingsmaatregelen geleid tot een tekort aan gezondheidswerkers in het publieke systeem. Als reactie hierop nemen sommige landen vandaag hun toevlucht tot het in dienst nemen van gezondheidswerkers die op pensioen zijn. Dit toont niet alleen aan dat onze gezondheidssysteem niet voorbereid is op de grotere noden van de bevolking, maar brengt ook de gezondheid van de gepensioneerde gezondheidswerkers zelf in gevaar. In andere landen, zoals in België, zijn tekorten aan beschermingsmateriaal reden tot ernstige bezorgdheid: als dergelijke tekorten zich in de kernlanden van de EU voordoen, is het beangstigend om zich voor te stellen in welke mate perifere landen, waar het publieke gezondheidssysteem nog verder uitgehold werd, hiermee zullen omgaan.
Het is van cruciaal belang dat we erkennen dat gezondheidswerkers een uiterst belangrijke rol spelen bij de aanpak van deze uitbraak van het coronavirus en dat we hen en hun vakbonden steunen in hun oproep tot een veilige personeelsbezetting en de toegang tot adequate beschermingsmateriaal.
Omdat gezonde, kwalitatief hoogstaande diensten in een goede gezondheid beginnen met toereikende financiering…
Omdat een bevolking enkel in goede gezondheid kan zijn als we de marktwerking tegen gaan…
Omdat toegang tot gezondheid het garanderen is van de financiële, geografische, temporele en culturele toegang voor iedereen…
Omdat gezondheidsdemocratie onmisbaar is…
Omdat 75% van onze gezondheid afhankelijk is van de sociale, ecologische en gender determinanten waarin we leven…
Omdat het geneesmiddelenbeleid ten dienste moet staan van de bevolking en niet van de multinationale farmaceutische bedrijven…
Omdat onze gezondheid, onze verzorgend personeel, onze ziekenhuizen in gevaar zijn…
LATEN WE SAMEN STRIJDEN VOOR EEN STERK, UNIVERSEEL, PUBLIEK GEFINANCIERD GEZONDHEIDSSYSTEEM DAT IN STAAT IS OM VANDAAG EN MORGEN GEZONDHEIDSCRISISSEN AAN TE PAKKEN.
Op 7 april organiseren we voor het 5e jaar op rij gedecentraliseerde acties in heel Europa voor de Europese Actiedag tegen de Commercialisering van de Gezondheid én Wereldgezondheidsdag wereldwijd.
We hebben besloten om alle bijeenkomsten en acties met fysiek contact te annuleren. We roepen iedereen op om deel te nemen aan onze oproep “verspreid solidariteit, niet het virus” voor een “witte doek” actie op 7 april:
1. Hang een wit doek met je boodschap op een zichtbare plek
2. Neem foto’s
3. Deel ze via sociale media met de hashtag #health4all
Tot slot wensen we onze oprechte dankbaarheid te tonen aan de gezondheidswerkers die, terwijl ze hun leven op het spel zetten, zich dag in dag uit inzetten om de getroffenen te helpen en tonen we ons medeleven aan de vrienden en familie van de overledenen.
Het Europees Netwerk tegen de commercialisering en de privatisering van gezondheid en sociale bescherming – http://europe-health-network.net/
People’s Health Movement Europa – https://phmovement.org/
European Public Service Union (EPSU)
Alter Summit (www.altersummit.eu)
Medact
Contact: Sarah Melsens, Coördinator Europees Netwerk tegen de commercialisering en de privatisering van gezondheid en sociale bescherming, Tel. +32499 42 44 48 – europeanhealthnetwork@gmail.com